Mọi cơ thể trẻ sơ sinh khi vừa mới chào đời và tiếp xúc với môi trường bên ngoài đều rất yếu. Chính vì vậy mà khả năng bị nhiễm trùng ở cơ thể em bé rất cao. Đặc biệt là nhiễm trùng rốn nếu bé không được chăm sóc đúng cách và cẩn thận. Nếu cơ thể bé bị nhiễm trùng rốn sẽ có nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng huyết, nguyên nhân hàng đầu gây nên tử vong sau sinh. Do đó, các người mẹ phải hiểu và nắm rõ cách chăm sóc rốn như thế nào là đúng và an toàn ở em bé sơ sinh. Điều này vô cùng quan trọng, vì vậy trong bài viết dưới đây, gtvietnam.com xin hướng dẫn cho mẹ cách chăm sóc rốn của bé chi tiết nhất! Hãy cùng chúng tôi tham khảo nhé!
Tại sao cần chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh thật kỹ
Rốn là con đường di chuyển các chất dinh dưỡng và oxy từ bánh nhau của người mẹ đến thai nhi và dây rốn cũng sẽ được nối thẳng vào gan của trẻ. Nếu trẻ không được chăm sóc rốn đúng cách sẽ gây nhiễm trùng rốn, nhiễm trùng rốn gây ra tác hại:
- Nhiễm trùng này sẽ rất nhanh lan tới gan, thậm chí có nguy cơ gây nhiễm trùng huyết, nguy cơ tử vong trẻ sơ sinh rất cao lên tới 40-80%.
- Nhiễm trùng rốn có thể dẫn đến nguy cơ uốn ván rốn, một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh.
- Làm chậm quá trình rụng rốn.
Chính vì vậy rốn trẻ sơ sinh cần được chăm sóc đúng cách, tránh nguy cơ nhiễm khuẩn rốn.
Cách vệ sinh vùng rốn sau khi bé được sinh
Vệ sinh vùng rốn của bé
Sau khi em bé chào đời, dây rốn sẽ được kẹp lại để giữ cuống rốn sạch sẽ. Nếu kẹp rốn bị hở hoặc bị rơi ra, bạn phải chú ý vệ sinh khu vực rốn bé ít nhất 1 lần/ngày. Sử dụng khăn mềm, nhẹ nhàng lau vùng rốn của bé.
Cẩn thận khi tắm cho bé
Nhiều người cho rằng bạn chỉ nên lau người chứ không nên tắm bé cho đến khi rốn rụng. Tuy nhiên, việc tắm rửa cho bé không gây hại gì, miễn là bạn giữ cho cuống rốn khô và tránh chạm vào nước. Nếu cuống rốn bị ướt, hãy lau khô bằng khăn mềm. Đôi khi, cuống rốn của bé có thể bị bẩn nếu bé đi tiêu. Hãy nhẹ nhàng làm sạch bằng nước, vệ sinh lại bằng nước muối sinh lý và lau khô.
Cẩn thận khi mặc quần áo cho bé
Rốn là phần mà bạn phải chú ý nhất nhưng cũng đem đến cho bạn nhiều khó khăn khi mặc quần áo cho bé. Quấn tã phía dưới rốn, giữ cho cuống rốn khô. Khi tiếp xúc với không khí, cuống rốn sẽ mau khô. Chú ý chăm sóc vùng rốn khi mặc quần áo và giữ cho vùng rốn hở càng nhiều càng tốt.
Để cuống rốn rụng tự nhiên
Nếu đã qua một thời gian mà cuống rốn vẫn chưa rụng, bạn cũng đừng quá lo lắng. Đôi khi, cuống rốn sẽ rụng khá trễ. Trong trường hợp này, bạn vẫn chờ để cuống rốn rụng tự nhiên chứ không nên tác động lên nó. Nếu tại vị trí cuống rốn có dấu hiệu bất thường như chảy máu, chảy nước vàng, bạn hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và nhận sự tư vấn đúng đắn.
Sau khi cuống rốn rụng, bạn sẽ thấy lỗ rốn của bé. Đôi khi, lỗ rốn có thể bị nổi mẩn đỏ, thậm chí có thể chảy máu. Mẹ không nên quá lo lắng, điều này hoàn toàn bình thường và lỗ rốn sẽ lành lại trong vòng 2 tuần.
Tã phải được gấp dưới rốn
Không nên dùng gạc thường hoặc tã để băng rốn cho trẻ vì việc băng rốn nếu không được dùng bằng các sản phẩm đã được tiệt khuẩn thì sẽ tạo điều kiện làm ổ chứa vi khuẩn và ngăn cản sự lành rốn do rốn lâu khô, nhất là trong thời tiết nóng ẩm của nước ta.
Tránh sờ vào cuống rốn, bôi các chất từ thảo dược không sạch lên cuống rốn. Những chất từ thảo dược thường bị nhiễm bẩn với nhiều bào tử nấm và vi khuẩn sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn rốn.
Cách vệ sinh rốn của bé sau khi rụng
Các dây rốn thường tự tách ra trong vòng một hoặc hai tuần. Thật bình thường khi mẹ nhìn thấy một mảng da khô, màu đỏ ở cuống rốn. Đôi khi, một lượng nhỏ máu tối màu có thể chảy ra – đừng lo lắng đó là điều bình thường. Nhưng nếu việc chảy máu kéo dài trên hai tuần, bạn nên xin tư vấn từ bác sĩ ngay.
Mẹ nên làm gì với dây rốn sau khi rụng?
Việc giữ hoặc vứt bỏ dây rốn là hoàn toàn tùy thuộc vào người mẹ. Nhưng nếu mẹ muốn giữ nó như một vật lưu niệm có thể lựa chọn 1 số hình thức dưới đây:
- Làm vòng đeo tay lấp lánh. Một số nhà trang sức địa phương hoặc các cửa hàng trực tuyến, như Keepsake by Ry, có thể tạo ra các vòng tay lấp lánh từ dây rốn rụng này.
- Giữ trong một gói màu đỏ như vật kỷ niệm hay có nhiều người tin là một điều may mắn.
Đặc biệt chú ý các triệu chứng khi rốn bị nhiễm trùng
Cuống rốn nếu không được chăm sóc cẩn thận sẽ dễ bị nhiễm trùng. Nếu thấy bé có các triệu chứng sau, bạn hãy đưa bé đến bệnh viện ngay:
- Bé bị sốt
- Cuống rốn có mùi hôi hoặc chân rốn chảy mủ
- Da xung quanh rốn đỏ và mềm
- Bé khóc khi bạn chạm nhẹ vào rốn
- Cuống rốn bị sưng và chảy máu
Bên cạnh việc quan tâm đến tình trạng rốn của bé, ở giai đoạn từ 0-1 tháng tuổi mẹ nên chăm sóc bé kỹ lưỡng bởi bé dễ mắc nhiều bệnh do hệ miễn dịch còn non nớt. Đây cũng là giai đoạn vàng thực hiện các xét nghiệm, sàng lọc phát hiện các căn bệnh nguy hiểm. Để bảo vệ sức khỏe bé, ngay sau sinh, cha mẹ cần:
- Siêu âm tim sau sinh sớm, phát hiện tim bẩm sinh ngay cả khi trong suốt thai kỳ không có bất thường về tim.
- Thực hiện sàng lọc sau sinh giúp phát hiện các bệnh lý nguy hiểm. Ví dụ như: suy giáp bẩm sinh, thiếu hụt men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, suy giảm thính lực bẩm sinh.
Hướng dẫn cho mẹ cách chăm sóc rốn của bé
Cách chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh áp dụng đối với trẻ sơ sinh chưa rụng cuống rốn và cả trẻ đã rụng cuống rốn, rốn còn tiết dịch hoặc nhiễm trùng.
Chuẩn bị dụng cụ
- Que bông vô trùng hay bông vô khuẩn
- Gạc vô trùng.
- Dung dịch vệ sinh rốn cồn 70 độ hoặc dung dịch eosin 1%.
- Băng rốn.
Các bước chăm sóc rốn trẻ sơ sinh chi tiết
- Trước tiên, người chăm sóc cần rửa tay sạch sẽ, tốt nhất là với xà phòng diệt khuẩn.
- Sau đó tháo băng rốn cũ của bé ra và rửa tay lại một lần nữa.
- Sau đó một tay dùng gạc vô khuẩn nâng nhẹ nhàng cuống rốn, quan sát xem rốn có đỏ ,có chảy mủ, rỉ máu hay có mùi hôi không, vùng da xung quanh chân rốn có tấy đỏ không.
- Tiếp theo bạn dùng que bông vô khuẩn tẩm dung dịch sát khuẩn sát trùng rốn theo thứ tự từ chân rốn, thân rốn, mặt cắt cuống rốn.
- Sát trùng da xung quanh cuống rốn từ chân rốn rộng ra 5cm bằng dung dịch sát khuẩn.
- Cuối cùng nếu rốn tươi, băng rốn bằng gạc mỏng, còn nếu rốn khô không băng rốn để hở thông thoáng.